Η διατροφική αξία του γάλακτος (άρθρο για το περιοδικό Ιατρικός Κόσμος)

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΣΤΗ ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΝΟΗΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

​ Η διατροφή αποτελεί πολύ σημαντικό παράγοντα σωματικής και νοητικής ανάπτυξης για το βρέφος και το μικρό παιδί.

​Τον πρώτο χρόνο της ζωής, το γάλα αποτελεί την κύρια τροφή του βρέφους. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά σίτιση με αποκλειστικό μητρικό θηλασμό για τους 6 πρώτους μήνες της ζωής και στη συνέχεια προσθήκη στερεών τροφών, με ταυτόχρονη συνέχιση του θηλασμού. Το μητρικό γάλα είναι η ιδανική τροφή για τα νεογνά και τα βρέφη αφού τα εφοδιάζει με όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται για υγιή ανάπτυξη. Δεν αποτελεί μόνο ιδανική τροφή, αλλά προσφέρει ανοσολογικά και αναπτυξιακά πλεονεκτήματα για παιδί. Το μητρικό γάλα μεταβάλλεται και προσαρμόζεται στις ανάγκες του βρέφους καθώς αναπτύσσεται. Είναι άμεσα διαθέσιμο και προσιτό, ενώ εξασφαλίζει στα βρέφη επαρκή διατροφή.

Σε περίπτωση που ο θηλασμός δεν είναι εφικτός, συστήνεται σίτιση με τροποποιημένο γάλα βρεφικής ηλικίας. Τα γάλατα αυτά, που είναι βασισμένα στο γάλα αγελάδας, είναι ειδικά σχεδιασμένα για να προσομοιάζουν στη βιοχημική σύσταση του ανθρώπινου γάλακτος και μπορούν να δοθούν ως υποκατάστατα του μητρικού.

​Για τα μεγαλύτερα παιδιά, το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα βρίσκονται στη βάση της πυραμίδας της μεσογειακής διατροφής, με σύσταση για καθημερινή κατανάλωση. Σύμφωνα με οδηγίες της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής, τα παιδιά 2-4 ετών θα πρέπει να καταναλώνουν 2 μερίδες γαλακτοκομικών ημερησίως, ενώ τα παιδιά 4-8 ετών θα πρέπει να καταναλώνουν 2-3 μερίδες ημερησίως. Στην εφηβεία, λόγω της ταχείας ανάπτυξης, τα παιδιά θα πρέπει να προσλαμβάνουν περισσότερο ασβέστιο και συνεπώς οι συνιστώμενες μερίδες αυξάνονται σε 3-4 ημερησίως.

​Το γάλα είναι σημαντικό για τα παιδιά και τους εφήβους, καθώς αποτελεί την κυριότερη πηγή ασβεστίου στην καθημερινή διατροφή, κάτι που είναι σημαντικό για την ανάπτυξη και τη δομή των οστών και των δοντιών. Το ασβέστιο είναι επίσης σημαντικό και για τη λειτουργία του μυϊκού συστήματος και της καρδιάς. Εκτός από το ασβέστιο, το γάλα περιέχει πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, φώσφορο, κάλιο, μαγνήσιο, ψευδάργυρο, βιταμίνη Α, βιταμίνη Β12 και Β6. Ο ψευδάργυρος είναι ιδιαίτερα σημαντικός για τα παιδιά, καθώς βοηθά στη σωστή σωματική και νοητική ανάπτυξη, ενώ οι βιταμίνες Β6 και Β12 βοηθούν στη σωστή ανάπτυξη του νευρικού συστήματος. Επιπλέον, όταν το γάλα αγελάδος είναι εμπλουτισμένο με βιταμίνη D, εξασφαλίζει την καθημερινή πρόσληψη της βιταμίνης αυτής ακόμα και τους χειμερινούς μήνες. Η βιταμίνη D βοηθά στην καλύτερη απορρόφηση του ασβεστίου και στη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. ​

Συνεπώς, το γάλα έχει ιδιαίτερα υψηλή διατροφική αξία για τα βρέφη, τα παιδιά και τους εφήβους και πρέπει να περιλαμβάνεται στο καθημερινό διαιτολόγιό τους.

​ Παναγιώτα Χαϊκάλη

Παιδίατρος