Η μεγάλη αξία της αγκαλιάς (άρθρο για το περιοδικό Ιατρικός Κόσμος)

Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΑΓΚΑΛΙΑΣ

​«Μην αγκαλιάζεις πολύ το παιδί σου γιατί θα το κακομάθεις!» Πόσο οικεία φράση κατά τη «συμβουλευτική» οικογένειας και φίλων προς τους νέους γονείς… Είναι όμως σωστή; Βοηθά πραγματικά στην ανατροφή των παιδιών μας ή αποτελεί μια πληγή για τον ψυχικό τους κόσμο; ​

Ας ξεκινήσουμε την απάντηση με την κατανόηση της Επιγενετικής, δηλαδή της επίδρασης εξωτερικών παραγόντων στην έκφραση των γονιδίων μας, η οποία όπως έχει αποδειχθεί επιστημονικά τα τελευταία χρόνια έχει ασύλληπτες επιπτώσεις για τη ζωή και την υγεία των ανθρώπων. Είναι πλέον γνωστό ότι τα πρώτα έτη της ζωής μας είναι ιδιαίτερα κρίσιμες περίοδοι για την έκφραση των γονιδίων, τα οποία θα μας ακολουθήσουν για όλη μας τη ζωή.

Η θετική επίδραση της αγκαλιάς στην έκφραση των γονιδίων μας είναι εξαιρετικής σημασίας, καθώς φαίνεται ότι ρυθμίζει την αντίδραση του οργανισμού στις ορμόνες του στρες. Η γέννηση αποτελεί μια έντονα στρεσσογόνα διαδικασία για το έμβρυο, το οποίο αποχωρίζεται από το ασφαλές, φιλόξενο και οικείο περιβάλλον της μήτρας και καλείται να αντιμετωπίσει ένα νέο, άγνωστο κόσμο. Από το πρώτο λεπτό της γέννησης, είναι πολύ σημαντικό το μωρό να τοποθετείται στην αγκαλιά της μητέρας του και να έρθει σε επαφή δέρμα με δέρμα μαζί της. Το μόνο που έχει ανάγκη ένα τελειόμηνο, υγιές νεογνό, είναι η αγκαλιά και το στήθος της μαμάς του. Ακόμα, όμως και σε νεογνά που νοσηλεύονται σε μονάδες εντατικής θεραπείας, η αγκαλιά και η σωματική επαφή οδηγεί σε βελτίωση των ζωτικών τους σημείων.

Η συμβολή της αγκαλιάς δεν τελειώνει φυσικά στις πρώτες ημέρες της ζωής. Απεναντίας, τότε αρχίζει. Καθ’ όλη τη βρεφική και παιδική ηλικία η αγκαλιά δρα ανασταλτικά στην έκκριση της κορτιζόλης, βοηθώντας τα παιδιά στην αποφυγή του στρες. Από μελέτες, επίσης, φαίνεται να έχει θετικές επιδράσεις στο ανοσοποιητικό μας σύστημα. Επιπλέον, η αγκαλιά αυξάνει την ορμόνη ωκυτοκίνη και κινητοποιεί την έκκριση ενδορφινών από τον οργανισμό. ​

Η αγκαλιά αποτελεί για τη σχέση του γονιού με το παιδί μια εξαιρετική μορφή μη-λεκτικής επικοινωνίας, βιούμενη αισθητηριακά , η οποία και ενδυναμώνει το δεσμό τους. Είναι αναγκαία γιατί εγκαθιδρύει την υγιή πρώτη αίσθηση του εαυτού στο νεογέννητο και μετά στο βρέφος. Μέσα από την αγκαλιά, το παιδί εσωτερικεύει την αίσθηση της προστασίας και της αγάπης. Η αγκαλιά χτίζει την αυτοεκτίμηση, γιατί η αυτοεκτίμηση και η εμπιστοσύνη στην ύπαρξη μας χτίζεται μέσα από την εκπλήρωση των ψυχικών μας αναγκών, την αναγνώριση συναισθημάτων και την αίσθηση σύνδεσης με τις βασικές μορφές της ζωής μας, τους γονείς.

Συνεπώς, ποτέ μην αρνείστε την αγκαλιά στο παιδί σας ή μη βάζετε όρια στις αγκαλιές. Τα παιδιά δεν κακομαθαίνουν από την αγκαλιά, αντιθέτως απολαμβάνουν ένα αίσθημα ασφάλειας, σιγουριάς και προστασίας και δέχονται ένα «φυσικό αγχολυτικό».

Σύμφωνα με γνωστή ρήση της ψυχοθεραπείας «Χρειαζόμαστε 4 αγκαλιές την ημέρα για να επιβιώσουμε, 8 για να συντηρηθούμε και 12 για να αναπτυχθούμε». ​

Παναγιώτα Χαϊκάλη

Παιδίατρος