Φυσιολογικές καταστάσεις σε βρέφη

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΕ ΒΡΕΦΗ

Διάφορες καταστάσεις μπορεί να σας αγχώσουν τους πρώτους μήνες της ζωής. Είναι χρήσιμο να γνωρίζετε τι είναι φυσιολογικό στην πρώτη βρεφική ηλικία και να το αντιμετωπίσετε με αυτοπεποίθηση και ψυχραιμία. Τα συνηθέστερα θέματα που μπορεί να κληθείτε να αντιμετωπίσετε είναι:

ΚΟΛΙΚΟΙ ΠΡΩΤΟΥ ΤΡΙΜΗΝΟΥ

Οι κολικοί του πρώτου τριμήνου εκδηλώνονται με έντονο και επίμονο κλάμα, διάρκειας συνήθως 2-3 ωρών, κατά κύριο λόγο το απόγευμα ή το βράδυ, σε υγιή κατά τα άλλα βρέφη. Ξεκινούν μετά τις 2-3 πρώτες εβδομάδες ζωής και σταματούν γύρω στους 3 μήνες. Η αιτιολογία τους δεν είναι πλήρως γνωστή, ενώ πιθανολογούνται παράγοντες όπως σιτιστικά προβλήματα, η ανωριμότητα του πεπτικού συστήματος, ορμονικές διεργασίες, νευρολογική ανωριμότητα, το ταμπεραμέντο του παιδιού, καθώς και δυσκολίες στην αλληλεπίδραση γονέα-βρέφους.

Αφού βεβαιωθείτε, σε συνεργασία με τον παιδίατρο, ότι δεν πρόκειται για κάτι παθολογικό, προσπαθήστε να ανακουφίσετε το μωρό σας δοκιμάζοντας τεχνικές όπως το λίκνισμα, το κράτημα σε θέση μπρούμυτα (colic hold), ο μάρσιπος και η αλλαγή περιβάλλοντος. Από τις φαρμακευτικές παρεμβάσεις, η μόνη που πιθανόν να βοηθήσει είναι η χορήγηση προβιοτικών. Σημαντικό ρόλο παίζει η ψυχολογία των γονέων, όπως και η ηρεμία και η ψυχραιμία στο περιβάλλον του μωρού.

ΦΤΑΡΝΙΣΜΑ, ΡΟΥΘΟΥΝΙΣΜΑ

Είναι φυσιολογικό τα νεογνά και τα μικρά βρεφάκια να φταρνίζονται συχνά μέσα στη μέρα. Θα πρέπει να σας απασχολήσει μόνο εφόσον συνοδεύεται από άλλα συμπτώματα όπως βήχα ή πυρετό.

ΛΟΞΥΓΚΑΣ

Από την εγκυμοσύνη ακόμα μπορεί να έχετε αντιληφθεί το λόξυγκα του εμβρύου. Είναι ένα φαινόμενο απόλυτα φυσιολογικό στα έμβρυα και τα βρέφη. Εμφανίζεται συχνότερα μετά τα γεύματα. Αν δίνετε γάλα με μπιμπερό θα πρέπει να περιμένετε να τελειώσει για να ταΐσετε το μωρό, ενώ αν θηλάζετε μπορείτε να του προσφέρετε το στήθος και ενώ έχει λόξυγκα.

ΣΤΡΑΒΙΣΜΟΣ

Είναι φυσιολογικό τους πρώτους μήνες της ζωής το μωρό να εμφανίζει στιγμιαίο, διαλείποντα στραβισμό. Ο σταθερός στραβισμός δεν είναι φυσιολογικός σε καμία ηλικία. Αν ο στραβισμός δεν έχει υποχωρήσει ως την ηλικία των 6 μηνών πρέπει να γίνει οφθαλμολογική εξέταση.

ΣΙΤΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Ο θηλασμός είναι ό,τι καλύτερο μπορείτε να προσφέρετε στο μωρό σας, σε επίπεδο τροφής και ανατροφής. Ωστόσο, κανείς δεν ισχυρίζεται ότι η έναρξη και η εγκατάστασή του είναι εύκολες, ειδικά για μια νέα μαμά. Χρειάζεται υπομονή, επιμονή και υποστήριξη από την οικογένεια και συμβουλές από σωστά ενημερωμένους επαγγελματίες υγείας, προκειμένου ο θηλασμός του μωρού να μπορέσει να εδραιωθεί σωστά και να λυθούν προβλήματα που ενδέχεται να προκύψουν, όπως οι πληγωμένες θηλές, η μειωμένη ή αυξημένη παραγωγή, η μαστίτιδα, το σπάργωμα κλπ. Για τα βρέφη που σιτίζονται με τροποποιημένο γάλα αγελάδας, χρειάζεται σωστή ενημέρωση των γονέων για τον ορθό τρόπο παρασκευής του, ενώ η επιλογή του κατάλληλου γάλατος για τις ανάγκες του κάθε μωρού μπορεί να αποβεί χρονοβόρα και δυσλειτουργική.

ΑΝΑΓΩΓΕΣ / ΓΑΣΤΡΟΟΙΣΟΦΑΓΙΚΗ ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ

Τα περισσότερα βρέφη παρουσιάζουν, σε καθημερινή βάση, αρκετά επεισόδια παλινδρόμησης του γαστρικού περιεχομένου στον οισοφάγο, κάτι που οφείλεται στην ανωριμότητα του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα, καθώς και σε παράγοντες όπως το μικρό μήκος του οισοφάγου, ο μεγάλος όγκος των προσλαμβανόμενων υγρών (γάλα) και μια ενδεχόμενη αλλεργία του βρέφους. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η κατάσταση αυτή είναι φυσιολογική και παρέρχεται μετά τους πρώτους μήνες ζωής. Σε περίπτωση κάποιας επιπλοκής, όπως η ανεπαρκής πρόσληψη βάρους, η αναιμία, η έντονη ανησυχία ή τα αναπνευστικά προβλήματα, τότε πρέπει να γίνει σωστή διάγνωση και να υπάρξει κατάλληλη θεραπευτική παρέμβαση.

ΜΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

• Τοξικό ερύθημα: Πρόκειται για ένα γενικευμένο εξάνθημα που εμφανίζεται τις πρώτες μέρες μετά τη γέννηση. Χαρακτηρίζεται από ακανόνιστες μικρές φυσαλίδες και κοκκινίλες σε διάφορα σημεία του σώματος, που μπορεί να εξαφανίζονται από ένα σημείο και να εμφανίζονται σε άλλο. Διαρκεί λίγες ημέρες και εξαφανίζεται χωρίς θεραπεία.

• Κεχρία: Εντοπίζονται κυρίως στο πρόσωπο και είναι μικροσκοπικά στίγματα γεμάτα με σμήγμα. Συνήθως εξαφανίζονται μόνα τους.

• Νεογνική ακμή: Αποδίδεται σε διέγερση των σμηγματογόνων αδένων του μωρού από τις ορμόνες της μητέρας. Εμφανίζεται κυρίως στο πρόσωπο και το άνω τμήμα του κορμού. Πέρα από ένα καλό καθαρισμό της περιοχής με χλιαρό νερό, σπάνια θα χρειαστεί ειδική αγωγή.

• Ροζ κηλίδες (salmon paches): Είναι επίπεδες ροζ-σομόν χρώματος βλάβες στο δέρμα του αυχένα, των φρυδιών ή των βλεφάρων. Συνήθως τους επόμενους μήνες αποχρωματίζονται.

• Μογγολοειδείς κηλίδες: Πρόκειται για μεγάλες επίπεδες κηλίδες χρώματος μπλε, γκρι ή καφέ κυρίως στην οσφυοϊερά και τη γλουτιαία περιοχή. Είναι πιο συχνές σε βρέφη με σκουρόχρωμο δέρμα. Συνήθως αποχρωματίζονται μετά τον πρώτο χρόνο της ζωής, αλλά μπορεί να μην εξαφανιστούν τελείως.

ΨΕΥΔΟΠΕΡΙΟΔΟΣ

Στα κοριτσάκια μπορεί να παρατηρήσετε έξοδο αίματος από τον κόλπο με ή χωρίς βλέννα, τις πρώτες ημέρες ζωής. Οφείλεται στις ορμόνες της μητέρας, υποχωρεί αυτόματα, χωρίς παρέμβαση.

ΑΠΟΦΡΑΞΗ ΡΙΝΟΔΑΚΡΥΪΚΟΥ ΠΟΡΟΥ

Ένα στα δέκα νεογέννητα έχει απόφραξη του πόρου που παροχετεύει τα δάκρυα, καθώς δεν έχει σχηματιστεί καλά ο σωλήνας που απομακρύνει τα δάκρυα από το μάτι. Μπορεί να συμβαίνει στό ένα ή και τα δύο μάτια του μωρού. Συνήθως εμφανίζεται επίμονη έκκριση δακρύων από την έξω γωνία του ματιού ή αυξημένες κολλώδεις εκκρίσεις (τσίμπλες) κυρίως μετά τον ύπνο. Μπορείτε να βοηθήσετε το μωρό κάνοντάς του μασάζ (μαλακές κυκλικές κινήσεις από την έσω γωνία του ματιού προς τη μύτη) και απομακρύνοντας τις εκκρίσεις με αποστειρωμένη γάζα και φυσιολογικό ορό. Αν εμφανιστούν σημάδια μόλυνσης, δηλαδή κοκκίνισμα στο εσωτερικό του ματιού, πρήξιμο ή παχύ κιτρινοπράσινο έκκριμα, τότε θα χρειαστεί τοπική αντιβιοτική αγωγή. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η κατάσταση υποχωρεί μόνη της μέχρι το χρόνο. Αν δε συμβεί αυτό, γίνεται διάνοιξη από οφθαλμίατρο.

Παναγιώτα Χαϊκάλη Παιδίατρος